zaterdag 10 juni 2023

Wandeling eetbare planten

Ik ben gevraagd om een rondleiding door Domies Toen te geven, over eetbare planten. Nu is een botanische tuin niet bedoeld als eetbare tuin en je mag er niets plukken, maar er groeien natuurlijk wel veel eetbare (wilde) planten.

Ik maakte me wel wat zorgen, want het stond in alle plaatselijke krantjes en nog meer reclame. Wat als er straks veel te veel mensen op afkomen? Zo groot is het daar niet en ik heb ook niet echt een welluidende stem. Maar het was precies goed, ongeveer 15 mensen.

Omroep het Hogeland kwam een filmpje maken:


Het is wat vreemd gemonteerd, eerst over wilde planten en dan opeens over moestuinen, er is een deel van het gesprek weggelaten en het einde is ook nogal abrupt. Maar ik vind het toch leuk. Er waren leuke, geïnteresseerde mensen op af gekomen. 



Ik was een paar dagen van te voren even gaan kijken wat er zoal groeit en bloeit. Ik vertelde over blaassilene, klaproos, veldsalie, heermoes (met waarschuwing dat hij lijkt op de giftige lidrus), over de verschillende koekoeksbloemen en uiteraard over bekende zoals zevenblad, look-zonder-look, daslook, kleefkruid en boerenwormkruid. En natuurlijk noemde ik op de valreep nog onze nieuwe nationale bloem, de Madelief!

Ik vertelde ook nog over leuke oude kruidenboekjes, bijvoorbeeld van de kringloop. Ik heb ze zelf verzameld, maar mijn advies nu is, gooi ze gewoon weg. Er zijn inmiddels allerlei nieuwe inzichten. Veel planten bevatten van nature gifstoffen zoals pyrrolizidine alkaloïden (PA's). Ik heb het woord uit m'n hoofd geleerd.

In de kruidentuin bijvoorbeeld zag ik een Kruisbladige wolfsmelk (euphorbia lathyris), een mooie aanleiding om over de gevaren van wolfsmelk te vertellen (zie ook bij Jan wilde een Tuin). Zorgwekkend is dat bijna niemand dat weet!

Ook bijvoorbeeld de smeerwortel, die wordt in veel boekjes als eetbaar bestempeld en het zou geen kwaad kunnen deze plant te eten. Maar nu weten we dat het gif zich opstapelt in de lever en uiteindelijk kan er leverschade ontstaan. Paardenliefhebbers raken nogal in paniek over Jacobskruiskruid, maar er zijn duizenden planten die PA's bevatten. Ook sommige onschuldig lijkende kruidentheetjes. Dus zijn oude wijsheden niet altijd wijs.


Verder kwamen we op onze wandeling ook nog planten tegen, die niet wild zijn, maar wel goed eetbaar. Zoals de Roos, Damastbloem en Anjers. Ook zijn er eetbare bloemen die niet in Domies Toen staan, maar wel in veel tuinen zoals Oost Indisch Kers. Veel ooievaarsbekken zijn eetbaar, maar er schijnen ook giftige te bestaan, en daar is weinig informatie over te vinden. Ik denk dan maar, lekker laten staan.

Het was erg leuk, ook omdat het stralend mooi weer was en de voormalige theeschenkerij, nu tuincafé Bertje Jens, heeft bijpassende gerechten gemaakt.

Als dank kreeg ik een heerlijke fles Groningse wijn, Groot Maarslag. Waarschijnlijk word ik nog eens gevraagd en dan doe ik dat graag!