zaterdag 26 september 2020

Zweefvliegen

Al fotograferend in mijn tuin, ga ik steeds meer op insecten letten.

Hommels zijn favoriet, dat heerlijke gezoem en die schattige kontjes die uit de bloemen steken.

Aardhommel op Hemelsteutel:


Omdat het slecht met de wilde bijen gaat, let ik er nog meer op of ik ze toevallig zie.

Een enkele Honingbij en een keer een bijzondere Roetbij, meer heb ik niet kunnen ontdekken dit seizoen.

Toch zoemt het hier van de bedrijvigheid … voornamelijk heel veel zweefvliegen.



Zweefvliegen (Syrphidaebehoren tot de tweevleugeligen (Diptera), bijen en wespen behoren tot de vliesvleugeligen (Hymenoptera).

Zweefvliegen zijn een ondersoort van vliegen, waarvan 76 families zijn.

Bijen en wespen hebben een taille, zweefvliegen niet. Zweefvliegen hebben bolle ogen en hun antennes zijn veel korter dan bij bijen en wespen. Al lijken ze daar erg op, ze zijn totaal onschuldig, want ze hebben geen angel en kunnen dus niet steken. 

Nog een duidelijk verschil is de manier van vliegen. Bijen en wespen vliegen meestal zigzaggend, zweefvliegen gaan gewoon rechtuit en kunnen stilhangen in de lucht, een soort surplace.

Door de strepen denken zijn natuurlijke vijanden dat hij een wesp is en laten hem met rust.
Mimicry heet dit met een mooi woord.


Gewone wesp (Vespula vulgaris):



Zweefvliegen zijn lastig op naam te brengen, ik heb een boek waarin 384 soorten staan afgebeeld.

Sommige verschillen zo weinig dat het afhangt van o.a. beharing, vleugeladertjes en motiefjes. Vrouwtjes en mannetjes zijn ook vaak verschillend. Niet te doen dus voor een leek.

Ik word steeds nieuwsgieriger, fotografeer ze graag en wil dan de soort weten.

In combinatie met m’n boek en de app Obsidentify vind ik toch meestal de naam; dat is zo verslavend leuk dat ik er steeds meer wil verzamelen.

Veel van de Nederlandse namen zijn hilarisch, waarom en wie dat ooit zo bedacht heeft?


Via de app kun je de foto gelijk doorsturen naar Waarneming.nl, een website waar alle soorten vermeld en beoordeeld worden. 

Het gaat niet alleen over insecten, ook vogels, zoogdieren, reptielen, planten, paddestoelen en mossen. Je kunt een account maken waar al je eigen waarnemingen bij elkaar staan. Tevens kun je ook zien wat anderen hebben waargenomen in je eigen omgeving. 


Zweefvliegen zijn net zulke goede bestuivers als bijen. Daarom zijn ze belangrijk, zeker nu de wilde bij het zo moeilijk heeft. Het zijn mooie, bijzondere insecten.

De larven van zweefvliegen leven vaak van bladluizen, dat is ook een prettige bijkomstigheid.


Er is nog veel meer te vertellen over het verborgen leven van deze fascinerende insecten, maar ik hou het hierbij. Nu de foto's van de 14 soorten die ik tot nu toe heb gespot.


1. Snorzweefvlieg, heet zo omdat een zwarte band de vorm van een snor heeft, is hierdoor niet te verwarren met andere soorten. Wordt ook wel Pyjamazweefvlieg genoemd.

(Episyrphus balteatus)



2. Kleine bandzweefvlieg, vaak talrijk in open landschappen.

(Syrphus vitripennis)



3. Terrasjeskommazweefvlieg, voorbeeld van een naam waarvan je vermoedt dat de biologen een feestje hadden.
Dat komma zou slaan op de gele vlekken, die de vorm van een komma zouden benaderen.
(Eupeodes corollae)


4. Grote langlijf. Van de Langlijfjes bestaan een stuk of tien soorten. Dit zijn lange, zeer slanke zweefvliegen, tenminste de mannetjes. Dit is een vrouwtje, die is wat ronder op de heupen.
(Sphaerophoria scripta)


5. Micaplatvoetje, ik dacht eerst een gewone vlieg, maar toch echt ook een zweefvlieg. Ik kon niet ontdekken of hij echt platvoeten had.
(Platycheirus fulviventris)


6. Gewone driehoekszweefvlieg
(Melanostoma mellinum)


7. Kegelbijvlieg, de larven van de Eristalis soorten leven vaak in koeienmest. Rechts zie je nog een mannetje Grote langlijf.
(Eristalis pertinax)


8. Blinde bij, hij is niet blind en het is geen bij. Ze lijken wel wat op de Honingbij. De Blinde bij zie ik veel in m'n tuin. Mannetjes zijn territoriaal, ze jagen andere insecten weg. De larven hebben een lange adembuis en worden rattenstaartlarven genoemd.
(Eristalis tenax)


9. Puntbijvlieg, als balts zweven soms meerdere mannetjes tegelijk boven een vrouwtje.
(Eristalis nemorum)


10. Bosbijvlieg 
(Eristalis horticola)


11. Gewone pendelvlieg, met lichte lengtestrepen op rug.
(Helophilus pendulus)


12. Citroenpendelvlieg, verschil met de vorige is iets lichtgeler en heeft een witte W op achterlijf.
(Helophilus trivittatus)


13. Gewone rode bladloper, loopt meestal op blad
(Xylota segnis)


14. Menuetzweefvlieg, heeft een rode vlek op de buitenkant van z'n dijen, maar zie je niet op deze foto.
(Syritta pipiens)