dinsdag 10 juni 2025

Dinsdag Dicht (70) Paarse Morgenster

In 2022 zette ik een plantje Paarse morgenster in Perk Louis. Omdat het een tweejarige plant is, en alle zaden uitgewaaid waren, hoopte ik in 2024 weer van deze prachtige plant in de bloei te kunnen genieten. Maar niks hoor. Helaas.

Tot dit jaar! Ik zag de lange stengels al verschijnen, ik dacht eerst nog dat het gras was, maar toen herkende ik het. Ik telde er minstens zeven! In Perk Louis en in Perk Guilaume van het Le Roy-tuintje. De stelen waren nu sterker dan in 2022, ondanks de soms stevige wind, bleven ze rechtop staan.








Terwijl ik keek hoe ze open- en dichtgingen dacht ik gelijk aan het prachtige gedicht Morgenster van C.O. Jellema. Hoewel Jellema zelf niet in haiku-vorm schreef, hoop ik dat het de geest van zijn gedicht enigszins oproept. In de bondigheid van de haiku probeer ik de essentie van Jellema's poëzie te vangen èn de specifieke details van de Paarse morgenster.



Vrij naar C.O. Jellema (1936-2003):


Paarse morgenster

Zij aardt op slaperdijken

Sluit in de middag


Ik vraag aan Gemini wat hij ervan vindt:

De verwijzing naar het landschap: "Slaperdijken" is de Jellema-achtige toevoeging.

Het roept een specifiek, rustiek Gronings landschap op en verbindt de bloem met haar 'thuis'.

Het woord "slaperdijken" heeft bovendien iets melancholisch en tijdloos, wat goed past bij de contemplatieve aard van Jellema's werk. Het geeft de bloem een 'plaats' en een 'worteling'.


De subtiele personificatie "Zij aardt" geeft de bloem een zekere activiteit en aanwezigheid, alsof ze bewust kiest om daar te wortelen. "Aarden" is een mooi woord dat zowel fysiek (wortelen), als figuurlijk (zich thuis voelen, verbonden zijn) kan worden opgevat.


De typische cyclus, "Sluit in de middag" blijft de kern van de biologische eigenschap van de Tragopogon, maar door de eerste twee regels krijgt dit sluiten een diepere betekenis. 

Het is niet zomaar een feit, maar een handeling van een bloem die 'haar plaats' heeft gevonden en nu haar ritme volgt.



Om te voorkomen dat alle zaadpluis wegwaait, heb ik ook wat binnen in een vaas gezet.