zondag 23 februari 2025

Documentaire Sam

Wij zijn vandaag in het Prinsentheater naar een documentaire geweest die zich afspeelt bij Gnadenhof Melief, animal sanctuary in Duitsland.

Deze stichting heeft tot doel om dieren die verwaarloosd, mishandeld of met de dood bedreigd worden, een fijne nieuwe en permanente plek te bieden. Zo kunnen ze bij Stichting Melief rustig oud worden en een onbekommerd leven leiden.


De hoofdrol in deze film was voor Sam, een fokzeug van bijna 9 jaar oud.

Ze zou naar de slacht gaan, maar werd vrijgekocht en kwam bij Melief te wonen.
Daar mocht ze haar laatste nest met biggetjes in vrijheid krijgen en kon ze voor het eerst echt moeder zijn.


De boer had teveel zwangere zeugen en had daar geen ruimte voor. Omdat Sam al een ouder varken was, zou ze naar de slacht gaan, zwanger of niet maakt niks uit.


De documentaire volgt Sam van haar aankomst bij Melief tot haar overlijden. Op 16 maart 2021 beviel Sam van haar laatste nest, met het vooruitzicht dat zij haar biggen groot zou kunnen zien worden. Sam ontsnapte dus haar lot, een lot dat jaarlijks wereldwijd zo’n 1,5 miljard varkens ondergaan (ongeveer 4,1 miljoen per dag).


Karen Soeters, oprichter House of Animals, was nauw betrokken bij de redding van Sam:

Vandaag gaat de wereld kennismaken met Sam. Toen ik haar voor het eerst ontmoette heb ik gehuild. Ik kon zelfs niet meer stoppen en dat is eigenlijk niets voor mij.

Voorzichtig stapte ze uit de trailer om, zo had ik mij voorgesteld, over een soort rode loper van stro naar haar nieuwe huis geleid te worden. Met lieve mensen erbij die haar, samen met de slingers die aan de stal hingen en waarop aan haar naam prijkte, meer dan liefdevol van harte welkom zouden heten in haar nieuwe verblijf.


Maar Sam bleef op de laadklep van de trailer staan. De angst verstijfde haar en het totale gebrek aan spieropbouw en evenwicht deed haar wankelen. Andere dieren had ze nooit eerder gezien, alle geluiden waren nieuw voor haar, frisse buitenlucht kende ze niet en stro zag ze ook voor het eerst van haar leven. Op haar rug was bijna geen haar meer te zien. Haar hoeven zagen eruit als klompjes. En haar oogwit was bloeddoorlopen en geïrriteerd door de ammoniaklucht waarin ze haar hele leven moest verkeren.


Sam is een getraumatiseerde zeug en heeft de afgelopen 9 jaar onder dieronterende omstandigheden in de vee-industrie geleefd. Ze heeft maar liefst 240 biggen gekregen. Later berekende ik hoeveel dagen ze in totaal zwanger is geweest: 2332 dagen. Dat is ongeveer 6,4 jaar van haar 9-jarige bestaan. Nu is ze zwanger voor de allerlaatste keer. Ze mag moeder worden en deze keer niet gevangen zitten tussen de ijzeren stangen van een kraamkooi maar zich neervleien in een speciaal voor haar ingerichte kraamstal bij Stichting Melief. 


Sam wierp hier haar 251e big in een nest van 11. Voor het eerst in haar leven bouwde ze een nest met stro. Ervaarde ze de frisse lucht en mocht ze echt moeder zijn. De documentaire Sam laat zien dat we onze mens-dier relatie met deze vriendelijke en gevoelige dieren volledig moeten herzien.


Het is mooi om te zien hoe Sam transformeert van een apathische fokmachine naar een liefdevolle moeder, die van haar kinderen leert hoe ze varken moet zijn.

Het is een film die iedereen kan zien, er zijn geen nare beelden uit de bio-industrie. Prachtig en liefdevol gemaakt.


House of Animals wilde het individu achter het getal laten zien. Het slimme, intelligente en voelende wezen dat we niet te zien krijgen, vanwege de gigantische muren die de vleesindustrie heeft opgetrokken.



Hierboven: Na de film wordt Marc Winters van Stichting Melief, geïnterviewd door Linda Wijnalda, fractiemedewerker bij Partij voor de Dieren Gemeente Groningen.

zondag 16 februari 2025

Blauwe thee

Mijn theevoorraad was bijna op, dus een reden om weer naar De Theefabriek in Houwerzijl te gaan. Omdat ik zelf kombucha maak, heb ik goede biologische thee nodig, met mooie bladeren i.p.v. het gangbare gruis. Ze hebben daar over de 300 soorten losse thee, het grootste deel biologisch.

Ik kies drie theesoorten, drie kruidenmengsels en een aparte: Vlindererwtbloesem.

Ik koos:
Artikelnr. 1: Witte thee, Bai Mu Dan met mooie grote theebaderen met veel jonge ongeopende bladknopjes uit Fuijan in China. Deze ‘Witte Pioen’ wordt minimaal en handmatig bewerkt, Een lichte drank met een zoetige geur en zeer mild van smaak.

Nr. 112: Groene thee, Mao Feng, mooi donkergroen draadachtig blad ui Zhejiang, China. Een aromatisch thee, mild en verfijnd van smaak.

Nr. 305: Oolong, ook uit China. Een zwarte thee met aangename geur en zeer smaakvol.

Tevens kruidenmengels:
Nr. 254 Versterken
Nr. 681 Reinigen
Nr. 755 Zuiveren

De nr. 749 is bloesem van de Vlindererwt, Butterfly pea, Clitoria ternatea. Het heeft geen uitgesproken smaak, het smaakt wat ‘groenig’. Maar de kleur is spectaculair. Zodra je er kokend water op giet, verschijnt de kleur, via babyblauw naar donkerblauw.
Als je dan een paar duppels citroensap bij doet, verandert de kleur van indigo, naar violet, naar magenta. Beeldschoon!
Daarnaast zou deze drank ook ongelofelijk veel gezondheidsaspecten hebben.





Ik ga nog wel puzzelen over andere toepassingen, met wat meer smaak. Bijvoorbeeld voor van de zomer ijsthee van vlierbloesem met deze bloempjes.

zaterdag 15 februari 2025

Kamerplant Aralia Fabian

De Caryota mitis die ik in november 2023 kocht voor in de keuken, is verhuisd naar de woonkamer. In plaats van bij een raam op het zuiden, staat hij nu bij een raam op het westen. Een betere plek en hij heeft daar meer de ruimte, want in de keuken liep je er vaak tegenaan.

Nu vond ik het in de keuken weer zo kaal. Er moet eigenlijk een hoge, smalle plant komen. Een grote Sansevieria zou ik leuk vinden, maar die zijn in groot formaat nogal prijzig. Verder wil er niet zoveel bij een raam op het zuiden.


Op mijn zoektocht kwam ik de Aralia Fabian tegen, ook wel Polyscias scutellaria Fabian.

Ik viel natuurlijk voor de naam Fabian, zo heet mijn zoon.

Op de ene website kon hij makkelijk in de volle zon. Maar toen ik hem hem gekocht had en verder op internet speurde, was dat helemaal niet waar.

Het blijkt een zorgenkindje, de plant, niet mijn zoon. Wel daglicht, geen direct zonlicht, niet teveel of te weinig water, niet verplaatsen, hoge luchtvochtigheid. Heeft gauw last van bladval.



Hij heeft toch die plek in de zon gekregen, kan nu best, want we hebben dit jaar nog amper zon gezien. Als de zon meer gaat schijnen, bescherm ik de plant door het gordijn een stukje dicht te doen. We hebben warmtewerende gordijnen, maar die laten wel wat licht door.
Hopelijk red de plant het, ik vind hem erg leuk. Een boompjesvorm met stammetjes en mooie bijna ronde, donkergroene bladeren, aan de onderkant paarsbruin. 



Polyscias scutellaria komt van de Polynesische eilanden, waar deze planten uit kunnen groeien tot heggen van wel zes meter hoog. Dat gaat thuis niet lukken, maar wie weet wordt ‘ie wel een meter hoog, of twee.

De naam van de plant bestaat uit twee Griekse woorden: (Poly)veel en (Scias)schaduw, en dat betekent niet dat 'ie veel schaduw wil, maar lekker veel schaduw geeft, daar in de tropen.


woensdag 12 februari 2025

Winter in de tuin

Begin van de maand vroor het en kreeg alles in de tuin een mooi randje. Toen de zon eenmaal begon te schijnen was het daar gauw mee gedaan. Een mooie dag werd het.



Vanmorgen geen zon, maar een pak sneeuw. Zelfs met grijze lucht is de tuin dan van een verstilde schoonheid.

Achter de tuin met rechts het speelveld:

Aan de zijkant de Le Roytuin, met de hooibuizen van Savanneboerderij in Bedum:

De laatste vruchtjes van de Sneeuwklokjesboom (Halezia carolina):



Achter de tuin met zicht op een van de pas geknotte wilgen:



Vanuit achterin een blik op ons huis:


De nieuwe kipjes hebben nog nooit sneeuw gezien en bleven liever dicht bij huis onder het overdekte deel. Ruby en Avalon kenden al sneeuw en hadden meer moed om naar buiten te gaan. Hier gaat Ruby als eerste:




vrijdag 24 januari 2025

Kamerlinde

Kamerlinde, Sparmannia africana, in 2022 als een klein stekje gekregen van een buurvrouw. Geen makkelijke plant, maar hij doet het redelijk. Ik heb verzorgingstips opgezocht en zal hem ook wat beter gaan verzorgen.

Als het blad geel wordt of eraf valt, weet je dat je iets moet doen. Meer of minder water, andere plek of plantenvoeding.
Oorspronkelijk komt de kamerlinde uit Afrika. De bladeren zijn zo zacht als fluweel


In het kort: Niet laten uitdrogen, goed bemesten, niet te warm, luchtvochtigheid hoog, geen direct zonlicht. Zo'n veeleisend typje, Ik weet nog niet of hij mag blijven.


Update februari 2025:

De Kamerlinde is er nog steeds. Hij deed het een tijdje matig, verloor veel blad. Maar opeens zag ik knopjes. Nieuwe blaadjes? Het leek toch meer op
 bloemknopjes.


En inderdaad, hij ging bloeien, nooit eerder gezien. 


Ik nam me voor de buurvrouw, waar ik het stekje ooit van kreeg, een foto te sturen, maar het kwam er niet gelijk van. Toen ik de foto uiteindelijk appte, heeft ze hem niet meer gezien. De dag erna is zij overleden.
Gelijk weer een reminder om alles gelijk te doen, niet uitstellen. Ze had het vast heel leuk gevonden.











zondag 19 januari 2025

Lezing over wilde planten in Groningen

Het is al een week mistig, ik weet niet meer hoe de zon eruit ziet! In de tuin heeft alles een wit randje. Dat is dan wel weer mooi.





We rijden vanmorgen naar bezoekerscentrum Reitdiep, een mooie ijzige tocht. Het vriest licht, maar het is niet glad.

Ben Westerink geeft daar een lezing over wilde planten. Ben Westerink (Enschede, 1946) woont op de wierde Adorp. Hij bestudeert in zijn vrije tijd het kleilandschap van Groningen. De samenhang tussen bodem, cultuurhistorie en biodiversiteit heeft zijn specifieke interesse. Eind oktober is zijn prachtige boek ‘Wierdenlandschap’ verschenen.

Dertig jaar geleden inventariseerde hij de wilde planten van bermen, sloten en dijken van het Groninger kleigebied.

Onlangs bezocht hij opnieuw dezelfde groeiplaatsen. Aan de hand van zijn bevindingen bespreekt Ben wat er in die dertig jaar veranderde en hoe de wilde flora er voor staat. En passant vertelt hij over zijn pogingen om in eigen tuin de wilde flora in stand te houden.




Het was een interessante lezing, maar echt vrolijk word ik er niet van. Er is in die dertig jaar veel verdwenen, planten maar ook soorten vlinders. Voor mij aanleiding om op zoek te gaan naar nog meer inheemse planten om in mijn tuin te zetten.



dinsdag 14 januari 2025

Diertjes in de tuin

De zoogdieren die ik afgelopen jaar in mijn tuin zag waren vooral egels. Gelukkig maar, want het schijnt niet zo goed met ze te gaan.

De eerste, Leo I, zag ik in mei, het was een kleintje:

Leo II liep in april langs, in de regen:



Leo III vond ik 's morgensvroeg 4 december, slapend midden op een schelpenpaadje. Dat is niet normaal dacht ik, hij had best onder de beplanting kunnen kruipen.
Voor de zekerheid ging ik met hem naar Faunavisie, om even te laten checken of alles in orde was. Hij werd gewogen en onderzocht, er leek niets mis te zijn. Met een bakje kattevoer ging hij weer mee. Hij bleef een nachtje in een doos in het tuinhuis. Als hij gegeten en gedronken had, mocht ik hem de volgende dag vrijlaten. Dat was het geval, dus zette ik hem achter in de tuin onder beplanting en herfstblad. Daar bleef hij een tijdje en in de avond was hij verdwenen.


Een ander diertje wat in de tuin liep, was een Gewone bosmuis:


Zo gewoon vond ik hem niet, ik had hem nog nooit gezien, meestal zie ik spitsmuizen of huismuizen.
Verder komt er wel eens een steenmarter in de tuin. Ik heb ze nooit gezien, wel een keer 's nachts horen gillen en ik vind regelmatig poepjes van ze. Gelukkig komen ze alleen in het donker, dan zitten de kippen veilig binnen.
Als ik in donker nog even bij de kippen ga kijken, hoor ik soms wel allerlei geluidjes ergens in de tuin, maar wat er allemaal scharrelt, daar heb ik geen weet van.

zondag 12 januari 2025

Paddestoelen

Ik zag deze periode niet veel verschillende soorten paddestoelen in mijn tuin. Ik denk dat het meestal wel dezelfde zijn. Ik zou graag vliegenzwammen of aardsterren willen begroeten, maar dat heb je niet voor het zeggen. Het is meestal bruinig wat de klok slaat, maar ook die vind ik bijzonder hoor.

In oktober zag ik deze als eerste, de Gewone zwavelkop, net witte broodjes:



In het gras zag ik kleine gele bolletjes, de Gele mestzwam:


Een dag later zagen ze er zo uit:


In de zijtuin verschijnen altijd wel wat Geschubde inktzwammen:


Breeksteeltje, in de zinken teil:


Op een oude esdoornstronk, die in de kippenren staat, verschijnen deze paddestoelen, waarschijnlijk Fluweelpootjes. De kippen blijven er vanaf.


Langsteelfranjehoed:


 
Op 27 december zag ik toch een nieuwe soort, in een kopergroen kleurtje:




Obsidentify kwam er niet uit: De Valse kopergroenzwam of de Groene anijstrechterzwam, waarschijnlijk die laatste.
Vandaag fotografeerde ik ze weer, het kopergroen is bijna verdwenen: