Metselbijen

De metselbijtjes ontwaken de laatste week van april uit hun winterslaap en komen uit hun pop. Eerst de mannetjes. Vol verwachting blijven ze in de buurt van de opening van de koker rondzweven. Zodra er een vrouwtje uitkomt wordt ze besprongen. De geluksvogel houdt haar stevig vast. Het duurt wel een uur!
Het mannetje is iets kleiner dan het vrouwtje en heeft witte haren op z'n kop.

Terwijl een stel bezig was met de paring viel het op de grond en omdat ik bang was dat er iemand op ging staan raapte ik ze op, ze gingen ondertussen gewoon door, ook op mijn vinger in tuinhandschoen.
Daarna gaan de vrouwtjes de gangen inspecteren en kiezen een geschikte uit. Dan vliegen ze de tuin in en verzamelen stuifmeel en nectar.

Voor één jonge metselbij moeten meer dan 1500 bloemen worden bezocht. En omdat een metselbij soms 15 jongen krijgt, moet ze dus ruim twintigduizend bloemen bezoeken. Een hele prestatie. Deze bijen zijn dus erg goed in het bestuiven van bloemen.

Een bij die thuis komt met stuifmeel en nectar gaat eerst vooruit de nestgang in. De nectar, die ze in haar keel mee terug heeft genomen, mengt ze door het stuifmeel dat al in het nest ligt. Het stuifmeel dat ze tussen de lange haren op haar buik mee terug heeft genomen, kan ze met haar kopje naar voren niet op de goede plek neerleggen. Hiervoor moet ze eerst terugkruipen, zich omdraaien in de nestopening en dan met haar achterwerk eerst naar binnen gaan. Zo staat ze goed om met haar achterpoten het stuifmeel van haar buik te vegen. Je kan dit draaien en keren in de nestopening heel goed zien.

Broedzorg van de rosse metselbij (Osmia bicornis)A = Eitje
B = VoedselC = Celwand

Het is ongelofelijk leuk om dit zo van dichtbij te kunnen volgen. Al snel zijn de eerste gaatjes dichtgemetseld.

En een paar dagen later zijn er vele weer open. Wie deed dat? Vogels hakken de nesten vaak open, maar de bijen houden daar rekening mee, het laatste nest laten ze vaak leeg. Alleen de de specht kan dieper gaan, want die hakt gewoon het hout kapot. Voor de zekerheid hang ik er een gaasje voor.

Ik haal het kokertje nu weg, alle cocons zijn leeg. Ik doe wat stukjes bamboe op die plek, waarvan sommige al snel bezet zijn. Er is blijkbaar woningnood.

 Ik boor wat gaten in houtblokken en maak een dependance bij het hotel.

In de nestgang metselt een bij verschillende muurtjes zodat er broedkamers ontstaan. In iedere kamer legt ze een voorraadje aan van stuifmeel gemengd met een beetje nectar. Als er genoeg in de broedkamer ligt, wordt er een eitje op het stuifmeel gelegd. Daar komt een larfje uit dat zich voorover buigt en het stuifmeel op begint te eten. Na een paar weken is het stuifmeel op. De bijenlarve spint dan een cocon zodat ze goed beschermd is. In de cocon verandert de larve in een nieuwe jonge bij. Dat duurt ongeveer tot oktober. De bijen blijven de hele winter in het bijenhotel en zodra het in het voorjaar een tijdje lekker weer is, komen de metselbijen uit om de tuin weer op te vrolijken. Dit keer niet uit een koker maar uit het bijenhotel.

Ik hoorde laatst dat het toch niet goed was om metselbijen te kopen, omdat het ziektes zou kunnen verspreiden, net zoals dat bij vele andere soorten dieren ook gebeurt door dat heen en weer gesleep over de hele wereld.

Gelukkig komen deze metselbijen wel uit Nederland. Maar beter is natuurlijk te zorgen voor zo goed mogelijke omstandigheden in je tuin en dat de bijen uit zichzelf komen. Als dat nog gebeurt tenminste, want het gaat toch heel slecht met onze insecten.